W ostatnich latach coraz większą uwagę społeczeństwa przyciąga kwestia ochrony zwierząt. Wiele krajów wprowadza przepisy mające na celu zapewnienie godziwego traktowania i opieki nad zwierzętami, zarówno dzikimi, jak i domowymi. Jednym z kluczowych dokumentów regulujących tę kwestię jest "ustawa o ochronie zwierząt". Jednakże, czy w tej ustawie odnajdziemy szczególne przepisy dotyczące zwierząt domowych?
Wielu miłośników zwierząt zastanawia się, jakie prawa i obowiązki dotyczą posiadania i opieki nad zwierzętami domowymi, takimi jak psy, koty czy ptaki. Otóż, w ustawie o ochronie zwierząt zazwyczaj znajdziemy przepisy, które dotyczą także zwierząt domowych, choć nie zawsze są one wyraźnie wymienione.
Przede wszystkim, zgodnie z zasadami tej ustawy, zwierzęta domowe mają prawo do godziwego traktowania, co obejmuje zapewnienie im odpowiedniej opieki, karmienia, dostępu do wody, schronienia oraz opieki weterynaryjnej w razie potrzeby. Niezwykle istotne jest także przeciwdziałanie wszelkim formom znęcania się oraz zapewnienie zwierzętom odpowiednich warunków życia, odpowiadających ich potrzebom naturalnym.
Kolejnym aspektem regulowanym przez ustawę o ochronie zwierząt jest kwestia hodowli i handlu zwierzętami domowymi. Przepisy te mogą obejmować wymogi dotyczące rejestracji hodowców, kontroli warunków hodowli, oraz ograniczenia w handlu zwierzętami, zwłaszcza jeśli chodzi o gatunki zagrożone, lub te, które mogą być źle traktowane przez handlarzy.
Istotnym punktem, który często jest omawiany w kontekście zwierząt domowych, jest także kwestia adopcji i opieki nad zwierzętami ze schronisk. W ustawach o ochronie zwierząt często znajdziemy zapisy dotyczące obowiązku rejestrowania schronisk oraz ich działalności zgodnie z określonymi standardami opieki nad zwierzętami.
Odpowiedzialność właścicieli zwierząt domowych jest również istotnym aspektem poruszanym w ustawach o ochronie zwierząt. Właściciele są zobowiązani do zapewnienia swoim zwierzętom odpowiedniej opieki oraz do ponoszenia odpowiedzialności za wszelkie szkody wyrządzone przez ich zwierzęta.
Poniżej przedstawiamy najważniejsze zapisy dotyczące zwierząt domowych znajdujące się w Ustawie o ochronie zwierząt z dnia 21 sierpnia 1997 r. o ochronie zwierząt (stan na dzień 01.01.2024).
Rozdział 2. Zwierzęta domowe
Art. 9. Obowiązki utrzymującego zwierzę domowe
1.
Kto utrzymuje zwierzę domowe, ma obowiązek zapewnić mu pomieszczenie chroniące je przed zimnem, upałami i opadami atmosferycznymi, z dostępem do światła dziennego, umożliwiające swobodną zmianę pozycji ciała, odpowiednią karmę i stały dostęp do wody.
2.
Zabrania się trzymania zwierząt domowych na uwięzi w sposób stały dłużej niż 12 godzin w ciągu doby lub powodujący u nich uszkodzenie ciała lub cierpienie oraz niezapewniający możliwości niezbędnego ruchu. Długość uwięzi nie może być krótsza niż 3 m.
Art. 9a. Obowiązki znalazcy porzuconego psa lub kota
Osoba, która napotka porzuconego psa lub kota, w szczególności pozostawionego na uwięzi, ma obowiązek powiadomić o tym najbliższe schronisko dla zwierząt, straż gminną lub Policję.
Art. 10. Zezwolenie na prowadzenie hodowli lub utrzymywanie psa rasy uznawanej za agresywną
1.
Prowadzenie hodowli lub utrzymywanie psa rasy uznawanej za agresywną wymaga zezwolenia wydanego przez wójta (burmistrza, prezydenta miasta) właściwego ze względu na planowane miejsce prowadzenia hodowli lub utrzymywania psa na wniosek osoby zamierzającej prowadzić taką hodowlę lub utrzymywać takiego psa.
2.
Zezwolenia, o którym mowa w ust. 1, nie wydaje się, a wydane cofa się, jeżeli pies będzie lub jest utrzymywany w warunkach i w sposób, które stanowią zagrożenie dla ludzi lub zwierząt.
2a.
Organem właściwym w sprawie cofnięcia zezwolenia, o którym mowa w ust. 1, jest wójt (burmistrz, prezydent miasta) właściwy ze względu na miejsce prowadzenia hodowli lub utrzymywania psa.
2b.
W razie zmiany miejsca prowadzenia hodowli lub utrzymywania psa właściwy organ dokonuje zmiany zezwolenia, o którym mowa w ust. 1.
2c.
Rozstrzygnięcia w sprawie wydania zezwolenia oraz cofnięcia zezwolenia, o którym mowa w ust. 1, są podejmowane w formie decyzji administracyjnej.
3.
Minister właściwy do spraw administracji publicznej, po zasięgnięciu opinii Związku Kynologicznego w Polsce, ustala, w drodze rozporządzenia, wykaz ras psów uznawanych za agresywne, biorąc pod uwagę konieczność zapewnienia bezpieczeństwa ludzi i zwierząt.
Art. 10a. Zakaz obrotu zwierzętami na targowiskach
1.
Zabrania się:
1)
wprowadzania do obrotu zwierząt domowych na targowiskach, targach i giełdach;
2)
prowadzenia targowisk, targów i giełd ze sprzedażą zwierząt domowych;
3)
wprowadzania do obrotu psów i kotów poza miejscami ich chowu lub hodowli.
2.
Zabrania się rozmnażania psów i kotów w celach handlowych.
3.
Zabrania się puszczania psów bez możliwości ich kontroli i bez oznakowania umożliwiającego identyfikację właściciela lub opiekuna.
4.
Zakaz, o którym mowa w ust. 3, nie dotyczy terenu prywatnego, jeżeli teren ten jest ogrodzony w sposób uniemożliwiający psu wyjście.
5.
Zakaz, o którym mowa w ust. 1 pkt 3, nie dotyczy podmiotów prowadzących schroniska dla zwierząt oraz organizacji społecznych, których statutowym celem działania jest ochrona zwierząt.
6.
Zakaz, o którym mowa w ust. 2, nie dotyczy hodowli zwierząt zarejestrowanych w ogólnokrajowych organizacjach społecznych, których statutowym celem jest działalność związana z hodowlą rasowych psów i kotów.
Art. 10b. Zakaz nabywania zwierząt domowych na targowiskach
1.
Zabrania się nabywania:
1)
zwierząt domowych na targowiskach, targach i giełdach;
2)
psów i kotów poza miejscami ich chowu lub hodowli.
2.
Zakaz, o którym mowa w ust. 1 pkt 2, nie dotyczy nabycia psów i kotów od podmiotów prowadzących schroniska dla zwierząt oraz organizacji społecznych, których statutowym celem działania jest ochrona zwierząt.